Przemoc wobec osób starszych
Przemoc wobec osób starszych, nie bądź obojętny – REAGUJ!
Starzenie się społeczeństwa jest jednym z podstawowych problemów współczesnych czasów.
Wydłuża się okres życia człowieka natomiast odnotowuje się mniej urodzeń co powoduje wzrost liczby osób w wieku późnej dorosłości. WHO przewiduje, że od 1995 roku do 2025 roku liczba osób po 60 roku życia wzrośnie ponad dwukrotnie(z 542 milionów w 1995 roku do 1,2 miliarda w 2025 roku). Dane z GUS pokazują,że w 2002 roku osoby powyżej 60 roku życia stanowiły 17 % społeczeństwa. Przewiduje się, że w roku 2035 maja stanowić około 26,7 % populacji ogólnej.
Wszelkie zmiany demograficzne niosą szereg konsekwencji ekonomicznych, psychologicznych i społecznych. W związku z tym, iż liczba osób starszych wzrasta, to dla tej grupy pojawia się szereg nowych działań powstają Kluby Seniora, Uniwersytety Trzeciego Wieku, oraz działania, które maja na celu poprawę bezpieczeństwa.Organizowane są projekty także MGOPS Skała – “Seniorze żyj bezpiecznie – stop oszustom”, czy “Koperta życia”, osoby starsze zgłaszane są do projektu Małopolski Tele-Anioł, o naszych seniorach nie zapominamy w ważnych chwilach świąt organizując imprezy okolicznościowe jak chociażby “Spotkanie Wigilijne”, a także w trudnym czasie epidemii, poprzez realizację projektu “Maseczka dla seniora”.
Niestety, mimo licznych działań skierowanych do osób starszych to nadal ta grupa jest narażona na przemoc. Przy podjęciu się zagadnienia przemocy wobec osób w wieku senioralnym, należy brać pod uwagę różnego rodzaju środowiska, w których przebywają czyli żyją seniorzy. To przede wszystkim środowiska domowe i instytucje udzielające pomocy osobom starszym (ośrodki lecznicze, opiekuńcze, itp.). Osobami stosującymi przemoc wobec ludzi starszych mogą być zarówno członkowie rodziny, jak również personel pracujący w danych instytucjach.
Zapobieganie przemocy wobec osób starszych jest bardzo ważnym zagadnieniem w starzejącym się świecie, chociaż dopiero w ostatnich latach zjawisko to zaczęło być postrzegane jako ogólnoświatowy problem. W kwietniu 2002 roku, w Madrycie, wszystkie kraje ONZ przyjęły dokument pod nazwą United Nation International Plan of Action, w którym jasno podkreśla się wagę zapobiegania temu problemowi i wskazuje, że ochrona osób starszych przed przemocą należy do Uniwersalnych Praw Człowieka.
Według Światowej Organizacji Zdrowia „Przemoc wobec osób starszych może być zdefiniowana jako pojedyncze lub powtarzające się działanie lub brak odpowiedniego działania, występujące w jakiejkolwiek relacji, w której oczekuje się zaufania, a która powoduje krzywdę bądź cierpienie osoby starszej”.
Wśród form przemocy w stosunku do osób starszych możemy wyróżnić:
Krzywdzenie fizyczne: sprawca poprzez swoje bezpośrednie działanie przy użyciu siły ma na celu uszkodzenie ciała ofiary lub działanie to niesie ze sobą takie ryzyko. Przemoc ta jest najbardziej widoczna w postaci śladów jak np.: sińce, zadrapania czy zranienia. Zachowanie sprawcy obejmuje najczęściej policzkowanie, duszenie, kopanie, przypalanie, bicie dłonią czy też różnymi przedmiotami. Niektórzy sprawcy potrafią stosować przemoc fizyczną, która nie zostawia żadnych śladów na ciele ofiary.
Krzywdzenie psychiczne i emocjonalne: nie pozostawia widocznych śladów, choć tworzy wielkie szkody emocjonalne. To wszelkiego rodzaju działania sprawcy mające na celu upokorzenie, zastraszenie, wyrządzanie przykrości, ośmieszanie, stosowanie gróźb, przezwisk, wulgaryzmów, obrażanie, znieważanie, zastraszanie, nękanie, stosowanie “dziecinnej” mowy, ograniczanie swobody decyzji, poniżenie czy też izolowanie ofiary. Przemoc psychiczna przejawia się również w postawie lekceważenia osób starszych, ich poglądów, wartości, potrzeb.
Wykorzystanie finansowe: bezprawne lub niewłaściwe wykorzystywanie zasobów materialnych osoby starszej, nieuprawnione pobieranie pieniędzy, nadużywanie pełnomocnictw a w celu uzyskanie korzyści finansowych, nieuprawnione dysponowanie mieniem, fałszowanie podpisu lub zmuszanie do podpisywania dokumentów.
Przemoc seksualną: to „wmuszanie różnego rodzaju niechcianych zachowań w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych sprawcy, np. nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych, seksu z osobami trzecimi, sadystycznych form współżycia.”
Zaniedbanie: niezapewnienie lub działanie uniemożliwiające zaspokojenie podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych jednostce zależnej. To np.: nieleczenie chorób, narażenie na utratę zdrowia lub życia, brak należytej opieki oraz chłód i odrzucenie emocjonalne.
Izolowanie, porzucenie.
